Psikolana euskaraz

PAUL GOODMAN (1911-1922)

Gestalt terapiaren fundatzailetariko bat

Gestalt Terapia XX.mendearen erdialdean jaio zen. Sortzaileen artean, Paul Goodman izan zen Terapia Gestaltikoaren Teoria formulatzearen erantzule, hitzetan bihurtuz. Garai hartan, Goodman ez zen oraindik terapeita baizik eta idazlea, Freusd-en arabera psikoanalistarik hoberenak sortzen zituen espeziea. Hau dela eta, "Gestalt Terapia" idazteko pertsonarik egokiena bihurtu zen. Ala ere, oso zaila da Goodman-en izena enzagutzen dutenak, terapeuta edo idazle bezala ezagutzea, baizik eta kritikatzaile sozial bat bezala eta gustora ez zebiltzan gasteen defentsan "Growing Up Apsurd"-en, generazioen borroka piztu zuen 60.hamarkada aldean eta "Sistema Antolatuari" egindako kritika, politiko Ezkertiarrek beraien defentsan erabili zutena.
Paul Goodman 1911ean jaio zen, Manhattan-en hezitako haur txiro eta judutarra izan zen. bere aita antikuarioa zen eta lehenengo hiru semeak pobrezian hasi ziren, honen arrazoia, Paul jaio zen momentuan, bere aitak Buenos Aires-era aldegin zuelako beste emakumen batekin eta ama altzari baliotsu gitxi batzuekin utzi bait zuen. Paul-en ama lanean hasi zen eta hiru aizpa txandakatzen ziren anaiak zaintzeko.
Paul Goodmanentzat aitarik gabe hasteak, bere biziko formakuntza izan zen.
Paul eskolara joaten hasi zenean, seme bajkar bihurtu zen, bere anaietako bat hil bait zen eta besteak zaspi eta hamar urte zaharrago zirenez, dagoeneko helduak ziren.
Zaspi urte zituela, bere ahizpak bere lehenego poemak gordetzenh zituen. Ikasketetan beti atera izan zituen notarik hoberenak. Heziketa debalderik hoberena jaso zuen, lehenengo eskola oinarrizko "modelo" anexa-tik goi mailako eskola normalera, ondoren Manhattan-eko eskola primario publikora, Townsend Harris Hall eta azkenik City College Nueva Yorken.
Unibertsitatean graduatu ondoren, Goodman bizitzarekin eta jakinduriarekin maitemindurik zegoen.
Lan txiki batzuen ondoren, Goodmanek, filosofia eta heziketaren bidetik jo zuen, gerora bere ideia hauek praktika psikoterapeutikoan agertuko dira. 1936an, Goodmanen bideak aldaketa bat eman zuen Richarsd Mckeon-ek, Colunbia utzi zuena Chikagoko Unibertsitatean dekanatotzako lanpostu batengatik, berarekin lan egiteko gonbidatu zuenean. Hemen bere lehenengo hemaztearekin maitemindu zen. Hiru urte beranduago Oeste Erdialdean bere alaba Susan jaio zen. Baina 1939-an, kanpusean zuen jarrera zela eta unibertsitatea ustera "gomendatu" zioten, honela Manhattan-era itzultzeko aprobetxatu zuen. Ez zuen utzi inoiz poemak idazteari, ipuinak, antzerkiko obrak, informeak azaldu eta testuak idazten zituen bitartean. Momentu honetan, bere tesia egiten hari zen bitartean, "The Enpiore of City" nobela idazten hasi zen.
1942. urtearen hasieran, denek harriturik gelditu ziren Goodmanek familia berri bat osatu bait zuen, ikasle zuen neska gaste batekin, Sally Ducksten, 20 urte inguru zituen, eskolako sekretaria bayt zen, humenzurtz aitaren partetik eta internatu katolikoetan hezia izan zen. Ez zen bere lehenengo emaztea bezain bohemia, Sally emakume independentea, moraltasunaren eta justiziaren zentzu sutsua zuen. 1945eko martxoan, Susan-nekin Manhattan-era bizitzera joan ziren.
Goodmanek 35 urte zituela, bere bizitzeren momenturik hoberenetako batean aurkitzen zen, kreatiboki momenturik gorenean aurkitzen zelako eta bere semearen jaiotza zela eta.
Goodmanek zuen interesa psikoterapiaren inguruan nerabezaroan hasi zen, zuen ikasteko gogoarekin batera. Freud irakurri zuen bere jarraitzaleekin batera, Aristoteles, Kant, Koppotkin eta Dewey. Reich, Lowen-en gaixoa izan zen, bere nobelak gero eta psikologikoagoak ziren ("Parens Day", "Don Juan", "The Dead of Spring").
1950.urtearen hasiera aldera Freich S. Perls ezagutu zuen, psikiatra alemana, Nueva York-era iritxi berria zen, Sudafrikan urte batzuk bizi izan ondoren, naziengandik hiezis. Perls-ekliburu bat idaztea nahi zuen sudafrikatik ekarritako nota batzuetatik baina jakinik ez zela oso trebea idazten (jada idatzia zuen " Yo, Hambre y Agresion" arrakasta handirik gabe) bere begiak Paul Goodmanen jarri zituen. Perls eta Goodman adoz zeuden zenbait akats zeudela metodo psikoanalitikoan, arrazoi honengatik eta diru faltan zegoela eta, Perls-en eskakizuna (liburua idaztearena) honartu zuen. Euren harteko erlazioa oso zaila izan zen biak bait zuten izaera gogorra eta biei kostatzen zitzaien euren ideietan men egitea. Laurak Perls-en emastea, bakea ezartzen saiatzen zen baina zen luzarorako izaten. Ala eta guztiz ere, euren arteko emaitzak emankorrak izaten ziren. Goodmanen anarkismoak desberdintzen zuen. Bien arteko kolaboraziotik, liburu bat atera zuten "Terapia Gestalt: Excitacion y Crecimiento de la personalidad Humana", terapia berri baten hasiera zen, Gestalt Terapia.
Liburu hau amaitu ondoren,Goodman eta Perls ez ziren gehiago ikusi. Paul-ek, Laura Perls-ekin kontaktuan jarraitu zuen eta Gestalt Terapia sisitematizatzen hasi ziren talde batekin. Formaziorako talde batzuetan parte hartu zuen, urte batzuetan terapia egiten jardun zuen, baina azkenean Goodman pedagogira bueltatu zen eta idazten jarratu zuen. 60. hamarkadan famatua bihurtu zen ikasleen protestetako mugimenduan eta famatua izaten jarraitu zuen hil harte. 1972-ko abustuak 2an hil zen bihotzekoak jota 71 urte bete berri zituela. 1967an bere semea Mathew hil zen eta gertakizun honek bizi guztirako lur jota utzi zuen.
Laburtuz esan dezakegu, 40 urte zituela, Goodman oraindik gastetzo bat kontsideratzen zela. Goizero zerbait idazten zuen, Manhattan-etako kaleetan zehar ibiltzen zen Walt Whitman baten moduan Hudson inguruan paseatuz, tabernetan ibiliz eta balonmanon jokatuz.